หนองหานหรืออีกชื่อหนึ่งคือทะเลบัวแดง เป็นทะเลสาบน้ำจืดขนาดใหญ่ที่กินพื้นที่ส่วนใหญ่อยู่ใน อ.กุมภวาปี จ.อุดรธานี ความอุดมสมบูรณ์ของบึงหนองหานถือเป็นต้นแบบที่น่าสนใจต่อการศึกษาระบบ นิเวศน์วิทยา เพราะที่นี่ชัดเจนถึงความสัมพันธ์ระหว่างพืชพรรณและสัตว์ กลับคืนมาเป็นผลิตผลให้ชาวบ้านได้เก็บเกี่ยวเลี้ยงชีพและหล่อเลี้ยงชุมชนจนเป็นภาพวิถีชีวิตของชาวหนองหานมานานปี กาลเวลาผ่านไปวิถีชาวบ้านกลายเป็นความงดงามตามธรรมชาติในยุคที่ผู้คนโหยหาสิ่งที่เลือนหาย ในขณะที่ความอุดมสมบูรณ์ของบึงหนองหานยังคงอยู่ วงจรชีวิตของ บัวแดง หรือ “บัวสาย” ที่บึงหนองหานจึงเป็นประจักษ์พยานถึงความอุดมสมบูรณ์ที่ควรค่าแก่การศึกษา นั่นจึงเป็นเหตุผลที่ว่าทำไมบัวแดงที่บึงหนองหานจึงงอกงามทั่วท้องน้ำไปไกล สุดลูกหูลูกตานับเป็นหมื่นๆ ไร่

ข้อมูลจากดาวเทียมไทยโชต ภาพสีผสมจริง รายละเอียดภาพ 2 เมตร แสดงให้เห็นถึงขนาดของหนองหานกุมภวาปีที่มีพื้นที่กว้างใหญ่ประมาณ 22,500 ไร่ ปรากฏเป็นกลุ่มสีเขียวสลับสีดำขนาดใหญ่กลางภาพ ซึ่งก็คือกลุ่มของพืชน้ำที่เติบโตอยู่ท่ามกลางหนองน้ำอันอุดมสมบูรณ์แห่งนี้ ทิศใต้ของหนองน้ำเห็นเด่นชัดเป็นทางน้ำไหลซึ่งก็คือแม่น้ำลำปาวปรากฏเป็นเส้นสีดำ ข้างๆ กันเป็นกลุ่มสีฟ้าโทนสว่างมีเส้นสีขาวตัดผ่านไปมาที่นี่ก็คือตัวอำเภอกุมภวาปี จังหวัดอุดรธานี ซึ่งลำปาวสายนี้ไหลผ่านอำเภอกุมภวาปีไปทางทิศใต้แล้วผ่านจังหวัดกาฬสินธุ์ เลยไปลงแม่น้ำชีไหลไปสบกับแม่น้ำมูลก่อนลงสู่แม่น้ำโขง ณ จังหวัดอุบลราชธานี ต่อไป

เมื่อวันที่ 10 กรกฎาคม 2557 เว็บไซต์ซีเอ็นเอ็น ได้รวบรวมทะเลสาบที่แปลกที่สุดในโลก ปรากฏว่า ทะเลสาบหนองหาน ทะเลบัวแดงของไทย เป็นทะเลสาบที่แปลกที่สุดอันดับสองของโลก รองจากทะเลสาบแมงกะพรุน ในสาธารณรัฐปาเลา ประเทศหมู่เกาะในมหาสมุทรแปซิฟิกทางตะวันออกของฟิลิปปินส์ ทั้งนี้ ซีเอ็นเอ็น ได้เอ่ยถึง ทะเลสาบหนองหาน ว่า ดอกบัวแดงนับพันดอกที่เบ่งบานสะพรั่งเพียงปีละครั้งนั้น ได้เปลี่ยนทะเลสาบหนองหานให้กลายเป็นทุ่งดอกไม้ลอยน้ำขนาด 8,000 เอเคอร์ (ประมาณ 20,000 ไร่) สวนดอกไม้ลอยน้ำแห่งนี้จะเริ่มผลิดอกบัวแดงในช่วงเดือนตุลาคม เพียงไม่นานหลังจากฤดูฝน และดอกบัวแดงจะบานเต็มที่ในเดือนธันวาคม ซึ่งชาวบ้านที่อยู่ละแวกใกล้เคียง ก็จะนั่งเรือมาชมกับภาพอันวิจิตรตระการตานี้ ช่วงเวลาที่ดีที่สุดที่จะชม ทะเลสาบหนองหาน หรือ ทะเลบัวแดง คือตอนกลางวันก่อนเที่ยง ซึ่งเป็นช่วงที่ดอกบัวกำลังผลิบาน เผยให้เห็นถึงกลีบดอกบัวสีชมพูสวยงาม โดยทะเลสาบหนองหาน ตั้งอยู่ที่ จังหวัดอุดรธานี และดอกบัวแดงก็จะบานไปจนถึงเดือนมีนาคม

หนองหานกุมภวาปีเป็นแหล่งน้ำขนาดใหญ่ที่ล้อมรอบด้วยพงหญ้าชื้นแฉะ ตื้นมาก ลึกไม่เกิน 1 เมตร มีความยาวประมาณ 13 กิโลเมตร ส่วนความกว้างที่สุดประมาณ 5 กิโลเมตร มีเกาะใหญ่อยู่ 2 เกาะ คือ ดอนแก้ว และดอนป่า พื้นที่รอบๆ เป็นที่ราบเรียบ ลักษณะดินมีความอุดมสมบูรณ์ปานกลาง บริเวณรอบๆ หนองหานพบดินเค็มบ้างเล็กน้อย การใช้ประโยชน์ที่ดินเพื่อการผลิต โดยประมาณร้อยละ 80 ของพื้นที่ ทำนา อีกประมาณร้อยละ 20 ของพื้นที่ ทำไร่และเลี้ยงสัตว์

ทะเลบัวแดง หนองหานกุมภวาปี ห่างจากจังหวัดอุดรธานี ประมาณ 45 ก.ม. การเดินทางสามารถเดินทางจาก อ.เมืองอุดรธานี โดยใช้ทางหลวงหมายเลข 2 (อุดรธานี-กุมภวาปี) ถึงกิโลเมตรที่ 26 เลี้ยวซ้ายไปตามเส้นทางห้วยสามพาด-อำเภอประจักษ์ศิลปาคม ประมาณ 18 กิโลเมตร นอกจากทะเลบัวแดงแล้วที่ อำเภอกุมภวาปี และสำหรับรถประจำทาง ก็สามารถนั่งรถทัวร์กรุงเทพ-อุดรธานี แล้วไปลงที่อำเภอกุมภวาปี หลังจากนั้นก็เหมารถสองแถวในอำเภอมาเที่ยวเทศกาลดอกบัวแดง ใครที่ต้องการค้างคืนก็สามารถติดต่อบ้านพักโฮมสเตย์จากชาวบ้านได้ตลอดเวลา เช่นกัน

ที่มา:
travel.kapook.com
travel.mthai.com
komchadluek.net
udonthani.go.th

ขอบคุณภาพจาก
thaifishing.net / ททท. / phototech-mag.com

รวบรวมข้อมูลโดย น.ส.สร้อยทิพย์ แก้วตา